علی روحبخش در گفتوگو با شهرآرانیوز با تأکید بر ضرورت توجه ویژه مردم به مجوزهای قانونی فعالیت عطاریها اظهار کرد: بهطور کلی در عطاریها آنچه موردتأیید است این است که گیاه دارویی عرضه شود و نه داروی گیاهی. جای عرضه داروی گیاهی داروخانه است و ما عطاری مجاز را محلی میدانیم که گیاه دارویی بهصورت خام عرضه شود و هرگونه تغییر و تحولی که قرار است روی گیاه دارویی انجام شود، باید زیرنظر داروخانه مجاز و معتبر باشد تا پشتوانه قانونی پیدا کند.
وی افزود: اگر مردم داروی گیاهی استانداردی میخواهند که سازمان غذا و دارو آن را تأیید کرده باشد، جایش داروخانه است. میتوانند مراجعه کنند به داروساز، مشورت لازم را انجام دهند، یا داروی گیاهی خاص را سفارش دهند و یا داروی موجود را تهیه کنند. امروز هم چنین مصادیقی فراوان هستند و داروهای متنوع و متعددی در داروخانهها برپایه ریشههای گیاهی وجود دارد که میتوانند از آن استفاده کنند.
معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: اگر قرار بر استفاده از دارو بهعنوان گیاه خام باشد، آنوقت است که عطاریها محل مراجعه معقول خواهند بود. اگرچه بازهم نگرانیهایی وجود دارد که محصولات خامی که در عطاریها عرضه شود یا منقضیشده و ناسالم باشد و یا اصلاً آن گیاهی نباشد که بتواند خواص دارویی لازم را داشته باشد. شما ببینید ما امروز توصیههای علمی و ثابتشدهای داریم که مثلاً یک نوع یا انواع خاص از گیاهان دارویی برای مثلاً دیابت میتواند مفید باشد، اما هستند عطاریهایی که گیاه دیگری را با خواص نامرتبط به مشتری عرضه میکنند و مردمی هم که ناآگاه باشند، اعتماد میکنند و استفاده میکنند.
وی ادامه داد: علاوه بر این، زیاد مشاهده میشود گیاهانی که در عطاریها عرضه میشوند، حتی اگرهم خام و موردتأیید باشند، به شکل مناسب و اصولی فرآوری نشدهاند، پر از کپک و آلودگی هستند و زیانهای آنها از فوایدشان بیشتر میشود. بر همین اساس، اخیراً جلسات هماهنگی متعددی ذیل سازمان غذا و دارو برگزار شده و قرار است شرکتهای مشخصی در این حوزه ورود کنند. به این معنا که گیاهان دارویی را استحصال کنند و پس از فرآوری اصولی به بازار برسانند.
روحبخش تصریح کرد: امروزه حدود سه هزار عطاری در سطح شهرستان مشهد داریم که تقریباً نیمی از آنها پروانه فعالیت مجاز دارند. البته این صحبتها بهمعنای زیرسؤالبردن خدمات عطاریها یا جانبداری از داروخانهها نیست و قطعاً تخلفاتی در سطح داروخانهها هم رخ میدهد، اما بهطور کلی، با توجه به فعالیت گسترده عطاریهای غیرمجاز، توصیه اکید ما به مردم است که پیش از مراجعه از فعالیت قانونی آن عطاری اطمینان حاصل کنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عرضه داروهای گیاهی در مطبهای طب سنتی هم گفت: در این مطبها بهطور کلی پزشکانی فعالیت دارند که دانش عمومی و تخصصی لازم برای نسخهنویسی براساس گیاهان دارویی را دارند. بر همین اساس، چون فرآوری گیاهان دارویی در مطبهای طب سنتی بهصورت اختصاصی انجام میشود و مثلاً یک دارو بهطور خاص برای یک مریض تولید میشود، دانشگاه علوم پزشکی دیگر در این حوزه دخالت نمیکند و فقط این حق را برای مردم محفوظ میداند که اگر عارضهای حاصل شد، شکایت کنند و به آن رسیدگی شود.
به گفته معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی مشهد، چنین رویهای در داروخانهها هم وجود دارد و زیاد پیش میآید که داروساز ما تصمیم میگیرد مثلاً برای یک عارضه پوستی مشخص، یک کرم مشخص با یک فرمولاسیون ویژه برای مریض بسازد. ما در این مسائل ورود نمیکنیم و دانشگاه علوم پزشکی مشهد فقط بهعنوان مرجع رسیدگی به شکایات به تکالیف قانونی خود عمل خواهد کرد.